حذف چند صفر از پول واحد ملی کشور از سال‌ها قبل به‌عنوان راهکاری برای کاهش حجم اسکناس، سادگی در مبادلات، نگهداری ساده‌تر حساب‌ها، نقل و انتقال سهل‌تر پول، کاهش آثار روانی تورم و نیز صرفه‌جویی در وقت برای شمارش حجم زیاد اسکناس‌ها مطرح بوده اما ترس از عواقب ناشی از اجرای نادرست این طرح، تاکنون مانع از عملیاتی‌شدن آن شده است.
با وجود این، مسئله حذف چند صفر از پول واحد ملی دوباره به‌طور جدی مطرح شده و هم‌اکنون اصل موضوع حذف چندین صفر، مورد تایید اعضای کارگروه تحول اقتصادی دولت هم قرار گرفته، اما هنوز بر سر اینکه این موضوع چه زمانی اجرایی شود، جمع‌بندی نهایی صورت نگرفته است.
به گزارش مهر، این پرسش که حذف چندین صفر از پول ملی پس از اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها اتفاق بیفتد یا در زمان‌های دیگر، در مقابل اعضای کارگروه تحول اقتصادی دولت قرار گرفته است.
همچنین هنوز کلیه اعضای این کارگروه با انتشار اسکناس‌های درشت موافقت نکرده و اکثراً ضرورت توسعه بانکداری الکترونیک را بر چاپ اسکناس‌های درشت ترجیح می‌دهند.
سایر اقدامات کارگروه تحول
به گزارش مهر، هم‌اکنون بالغ بر 50 مسئول اجرایی، استاد دانشگاه و اقتصاددان برای بررسی و جمع‌بندی 7 محور طرح تحول اقتصادی شامل تحول در نظام مالیاتی، گمرکی، بانکی، توزیع کالا، توزیع یارانه‌ها، بهره‌وری و ارزش‌گذاری پول ملی فعال هستند.
البته به‌دنبال مطرح شدن 15 سؤال اساسی درخصوص طرح تحول اقتصادی دولت، 7کمیته و 7شورای تخصصی، بررسی‌های خود درباره محورهای این طرح را آغاز کرده و پیشرفت کار نیز توسط اعضای این کمیته‌ها و شوراها، مطلوب گزارش شده است.
هم اینک، کلیات طرح‌های تفصیلی اصلاح نظام توزیع کالا و خدمات، گمرک، بانکی و ارزش‌گذاری پول ملی به تصویب کارگروه تحول اقتصادی دولت رسیده و جزئیات این طرح‌ها در دستور کار شوراهای تخصصی قرار دارد.
براساس این گزارش، اصلاح نظام یارانه‌ها که به اولویت اول کارگروه تحول اقتصادی دولت تبدیل شده، در 4 مرحله شناسایی اقشار مختلف جامعه، اصلاح قیمت‌ها، بررسی آثار و برآورد و بازتولید درآمد طراحی شده است.
هدفمندکردن یارانه انرژی با 3 جهت‌گیری
همچنین وزیر امور اقتصادی و دارایی در نشست مجلس خبرگان رهبری با تشریح طرح تحولات اقتصادی گفت: اصلاح قیمت در هدفمند کردن یارانه‌ها اجتناب‌ناپذیر است اما روش‌های اصلاح قیمت با 3 جهت‌گیری ترجیحی، تبعیضی و مرحله‌ای صورت می‌گیرد.
به گزارش روابط عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی، سید‌شمس‌الدین حسینی در مورد روش ترجیحی در اصلاح قیمت حامل‌های انرژی افزود: در حامل‌هایی مثل گاز که مصرف واسطه‌ای در تولید و مصرف نهایی آن به وسیله مصرف‌کننده صورت می‌پذیرد، ترجیح یا تخفیف قیمتی به نفع تولید در مقایسه با مصرف اعمال می‌شود.
وی در مورد روش تبعیضی اصلاح قیمت‌ها تصریح کرد: در مواردی که امکان جداسازی بازارها وجود داشته باشد، براساس 2معیار بهره‌وری مصرف و حاشیه سود، تبعیض قیمت البته به‌صورت محدود اعمال می‌شود.
دبیر کار گروه تحولات اقتصادی درباره روش مرحله‌ای نیز اضافه کرد: اصلاح قیمت‌ها نه یکباره و نه تدریجی، بلکه مرحله‌ای است و برای مرحله‌بندی به معیارهایی چون اثرات آن روی قیمت‌ها، هزینه تولید، بودجه خانوارها و بودجه دولت توجه شده و 5 کمیته تخصصی با حضور دستگاه مرتبط در حال نهایی کردن محاسبات و تدوین بسته‌های سیاستی هستند.
حسینی اظهار داشت: نظام شناسایی جهت هدفمند کردن یارانه‌ها در 2 شاخه شناخت گروه‌های اجتماعی و شناخت فعالیت‌های اقتصادی آسیب‌پذیر در حال انجام است.
تجربه دیگر کشورها
تغییر واحد پولی از طریق حذف چند صفر، یکی از سیاست‌هایی است که بیش از 50 کشور جهان آن را تجربه کرده‌اند. مثلاً کشور آلمان در فاصله بین جنگ جهانی اول و دوم با کاهش ارزش پول ملی مواجه شد.
در آن زمان چنین گفته می‌شد که قبل از به‌وجود آمدن شرایط تورمی شتابان در آلمان، با یک مارک امکان خرید یک گونی سیب‌زمینی وجود داشت اما پس از جنگ این وضعیت برعکس شد.
کشورهای دیگری نیز مانند فرانسه، روسیه، برخی کشورهای آمریکای‌لاتین، ایتالیا، افغانستان و اخیراً ترکیه از جمله کشورهایی هستند که سیاست کاهش صفر را اعمال نموده‌اند.
در اول ژانویه سال 2005 لیر جدید ترکیه با حذف 6 صفر از جلوی این واحد پول به جریان افتاد. ارزش صوری لیر جدید ترکیه یک میلیون برابر بیشتر از لیر قدیمی بود. در واقع یک سکه یک لیری جدید، جای یک اسکناس یک میلیون لیری سابق را گرفت.
